وزارت بهداشت اعتقادی به مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها ندارد

گروه اجتماعی، فریده عنایتی: 80‌  درصد از بیمارستان‌های تهران فرسوده هستند. به گفته مرتضی تمدن، استاندار تهران، نوسازی بیمارستان‌های تهران در دستور کار قرار دارد و در حال حاضر بیش از 50‌درصد از این بیمارستان‌ها در حال نوسازی، مقاوم‌سازی و بهسازی هستند. درحالی که به گفته او هیچ بیمارستانی در تهران وجود ندارد که در این مراحل قرار نداشته باشد، اما حمزه شکیب دبیر کمسیون فنی عمرانی شورای شهر تهران در گفت‌وگو با بهار می‌گوید: «تا جایی که من در جریان هستم و اطلاع دارم، در حال حاضر اقدامی در جهت مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها صورت نگرفته است. از سال 82 برای ساختمان‌های عمومی مانند بیمارستان‌ها مطالعاتی شروع شد. تعدادی از بیمارستان‌ها برای مقاوم‌سازی مورد مطالعه قرار گرفت و به پایان رسید ولی بعضی‌ها نیمه‌کاره رها شد و بعضی‌ها هم اصلا مطالعه نشد.» چراکه به گفته او در حقیقت وزارت بهداشت در زمینه کارهای بهداشتی پیگیری انجام می‌دهد ولی به دنبال کارهای ساختمانی و مقاوم‌سازی بیمارستان‌هایش نیست.
او ادامه می‌دهد: «دلیل این امر این است که وزارت بهداشت خیلی بر مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها باور ندارد و تلاشی هم برای گرفتن اعتبار نمی‌کند. عملا هم کار اساسی در این زمینه انجام نشده است. حتی در همین زلزله اخیر ورزقان بیمارستان‌ها اولین ساختمان‌هایی بودند که کاملا تخریب شدند.»
در ادامه بحث نوسازی و مقاوم‌سازی بیمارستان‌ها بحث نوسازی مدارس به میان آمده است. سیدعلی یزدی‌خواه، مدیرکل آموزش‌وپرورش شهر تهران در این‌باره خبر می‌دهد که یکی از بزرگ‌ترین تهدیدهای پیش روی مدارس، موضوع فرسودگی مدارس شهر تهران است. به گفته او 40‌درصد مدارس شهر تهران هم نیازمند مقاوم‌سازی هستند. در همین زمینه حمزه شکیب می‌گوید: «در بحث مدارس کار‌های خیلی خوبی انجام گرفته است. در سال85 مجلس اعتبار خوبی را برای مقاوم‌سازی مدارس در نظر گرفت. به این دلیل که هم کمیسیون آموزش و هم وزارت آموزش به دنبال این قضیه بودند. تعداد قابل توجهی مدرسه مطالعه شد و مقاوم‌سازی آنها و کارشان هم به اتمام رسید.»
البته در بحث مقاوم‌سازی، به گفته عبدالعظیم امیر‌شاه‌کرمی رییس گروه ژئوپلیتیک دانشگاه امیرکبیر، این قبیل اقدامات امری بسیار حساس و پیچیده و کاملا تخصصی است که باید از میان راه‌های مختلف راه برتر را پیدا کرد. عبدالعظیم امیرشاه‌کرمی، همچنین به بهار می‌گوید: «چون مقاوم‌سازی معمولا هزینه‌بر و زمان‌بر است، این کار به متخصص و مهارت نیاز دارد تا جواب مناسب بدهد. در غیراین صورت با هزینه و زمان زیاد نتیجه مطلوبی نخواهد داشت. آسیب‌شناسی، آسیب‌نگاری و مستندسازی و درمان ما در امر ساختمان ضعیف است.» البته در رابطه با بحث مقاوم‌سازی مدارس و بیمارستان‌ها و فرسودگی، رییس گروه ژئوتکنیک دانشگاه امیرکبیر می‌گوید: «کلمه «فرسوده»، در قالب مهندسی سازه، کلمه‌ای بی‌معنی است. زمانی که بحث از فرسودگی ساختمانی گفته می‌شود، باید بیان شود علت فرسودگی چه بوده و درباره اسکلت ساختمان گفته شده است یا نه.»
به قول امیرشاه‌کرمی درباره بازسازی ساختمان‌ها هم همین امر صادق است. زمانی که بازسازی یا مقاوم‌سازی ساختمان‌ها بیان می‌شود باید به زمان ساخته شدن یک سازه هم توجه کرد. او در این‌باره ادامه می‌دهد: «به طور مثال زمانی که یک ساختمان ساخته می‌شود باید گفته شود که می‌خواهیم این بنا تا 20 سال یا 100 سال آینده کار کند. در زمان زلزله این بنا ترک بخورد یا نه و بعد از زلزله کاربری داشته باشد یا خیر.» بیمارستان از آن جمله ساختمان‌هایی است که کارآیی آنها باید ادامه پیدا کند و از بهره‌برداری خارج شود. در بیمارستان‌ها ضریب اطمینان باید بالا باشد. به عبارتی بیمارستان‌ها شریان‌های اصلی هستند. البته مدرسه‌ها هم همین‌طور هستند چراکه هر روز تعدادی دانش‌آموز در آن رفت و آمد دارند. زمانی که گفته می‌شود بیمارستانی یا مدرسه‌ای فرسوده است، باید دید که منظور خراب شدن موزاییک‌هایش نباشد، چراکه این موضوع ربطی به زلزله ندارد.
بحث آسیب‌شناسی و مقاوم‌سازی ساختمان، قدیمی بودن و فرسوده بودن آنها که مطرح می‌شود، با میزان خسارت‌هایی که ممکن است در اثر زلزله اتفاق افتد، بهرام عکاشه، پدر زلزله‌شناسی ایران به بهار می‌گوید: «با این بافت قدیمی، با شش ریشتر زلزله، 10 تا 15‌درصد از شهر بسیار مسئله‌دار می‌شود، بالای هفت ریشتر هم با اطمینان می‌گویم که 90‌درصد از شهر مختل می‌شود.» به گفته عکاشه در استانداردهای جهانی زمانی که فضایی برای امری خاص تعبیه می‌شود، برای همان موضوع هم استفاده می‌شود. او ادامه می‌دهد: «زمانی که مدرسه‌ای اجاره‌ای باشد یعنی آن ساختمان کارکرد دیگری داشته است و اجاره شده است. برای مثال در بعضی کشور‌های اروپایی با اینکه احتمال وقوع زلزله هفت‌ریشتر وجود ندارد ولی مدارس آنها برای این میزان زلزله هم مقاوم است.»